يكشنبه 07 اسفند 1384
نسخه چاپ - ارسال براي دوستان

 سرعت(Tempo) و فضاي حسي(Mood) دستگاه هاي فلامنكو :


 ابراز احساسات :
فلامنكو را به عنوان « روشي براي بيان احساسات خالص بشري » تعريف كرده اند . به طور سنتي هر يك از فرم هاي فلامنكو ، حس و حال مخصوص به خود را دارد كه در ارتباط با خصوصيات موسيقايي آن است . بهترين روش براي درك اين مفهوم ، گوش فرا دادن به آثار ضبط شدة سبك هاي مختلف آواز است . شما مي توانيد عمق درد و رنج و اندوه را در فضاي اين آوازها به درستي احساس كنيد ؛ همان گونه كه شور و هيجان زنده و خالص برخي از آنها باعث وجد و سرمستي شنونده مي شوند . همين كه يك آواز بتواند احساسات شما را برانگيزد و در درون شما جوش و خروشي به وجود آورد ، نشانگر توفيق و توانايي خواننده در صحت انجام وظيفه اش است .


 تغييرات سرعت :
سرعت هايي كه در اين متن آورده شده اند ، صرفاً به عنوان يك راهنماي كلي اهميت دارند . در حقيقت سرعت اجراي اغلب فرم هاي فلامنكو بستگي به سير پيشرفت و نحوة اجراي آن فرم توسط هنرمندان ، در آن زمان و مكان خاص دارد . به عنوان مثال در گاروتين و فاروكا و زاپاتِئادو ، مي توانيد به تناوب شاهد اجراي پاساژهايي با سرعت كم و زياد باشيد . از طرف ديگر در دستگاه هاي سولِئارِس و آلِگرياس به تدريج شاهد افزايش سرعت اجراي بخش هاي تشكيل دهندة شان هستيد . به ياد داشته باشيد كه فلامنكو يك هنر محلي سنتي است كه ريشه در زندگي مردمي بي قانون دارد ؛ البته نه كاملاً بي قانون . كولي ها نيز در ميان خودشان قوانين غير مدوني داشتند كه سهل گيرانه و سليقه اي بود و گاهاً محدود به هر خانواده مي شد . به همين ترتيب در فلامنكوي سنتي ، غالباً با قوانيني مواجه مي شويد كه چندان لازم الاجرا و غيرقابل تخطي به نظر نمي رسند . تا جايي كه در فلامنكوي مدرن ميزان رعايت اين قوانين سهل و ممتنع به كمترين حد مي رسد و دست هنرمند در بداهه پردازي و نوآوري كاملاً باز مي باشد . امروزه ديگر از شمار تفكرات متعصبانة فلامنكو كاسته شده و اين فرم هنريِ پويا و زيبا و شكوفا ، سرشار از ايده هاي بديع و آميزه اي از تفكرات متنوع و پيشرو شده است .


   
 سرعت هاي شگفت انگيز :
در دهه هاي 50 و 60  ميلادي ، اجراهاي فلامنكو در چهارچوب هاي معيني ارايه مي شدند تا حضار شاهد يك نمايش بي عيب و نقص فلامنكو باشند . در غالب آثار ضبط شدة متعلق به آن دوره تمايل به اجراي سريع قطعات ديده مي شود . نوازنده سعي مي كرد تا جايي كه مي تواند سرعت بالاي خود را با به كار گيري پيكادو ها و تِرِمولوهاي پرسرعت به نمايش بگذارد . توجه به تكنيك و خلق نمايش هاي اعجاب انگيز با گيتار همة انرژي نوازندگان را صرف خود مي كرد ؛ به طوري كه در قطعات ضبط شدة اين دوران ، كمتر نوآوري و تنوعات هارمونيك ديده مي شود .


 نمايش تكنيك – پس « كمپاس » كجاست ؟
در هر صورت ، زمان بندي و رعايت كمپاس تنها قانون لازم الاجرا و غير قابل تخطي به نظر مي رسد . با اين وجود در برخي از اجراهاي نمايشي ضبط شده توسط بزرگاني همچون مانيتاس دِ پِلاتا(Manitas de Plata) ، كارلوس مونتويا(Carlos Montoya) و حتي سابيكاس(Sabicas) ، مي توان ملاحظه كرد كه زمان بندي و چهارچوب كمپاس ها از صحت و وضوح لازم برخوردار نيستند و در جاهايي ساختار كمپاس مبهم است . البته در استادي و نبوغِ نوازندة بزرگي چون سابيكاس ترديدي وجود ندارد و مطالبي كه در بالا ذكر شد خدشه اي بر شأن و مقام شامخ ايشان وارد نمي كند ، ولي به هر حال واقعيات را بايد پذيرفت .
آنچه كه در زير به صورت يك جدول در مورد سرعت و فضاي حسي هر دستگاه آمده است ، قانون نبوده و غير قابل تغيير نيست . با در نظر گرفتن اين طرح كلي و اوليه به عنوان مرجعي براي سرعت اجرا و فضاي حسي دستگاه ها ، نوآموزان مي توانند به درك بهتر و اجراي صحيح تر دستگاه ها - از نظر حسي و تكنيكي- برسند . بايد در نظر داشت ، مهمترين عنصري كه نوازنده بايد توانايي ايجاد آن را به بهترين وجهي در شنونده داشته باشد ، حس موسيقايي قطعة نواخته شده است ، نه شگفتي ناشي از اراية تكنيك برتر .



 سـرعت
(ضربه در دقيقه) دستـگاه فضاي حسي
230 بولرياس مخصوص جشن و سرور ، فرح آور ، طنز آميز ، آميخته با لودگي
220  
 چوفلا مخصوص جشن و سرور ، طنز آميز و سرخوشانه ، خود جوش
210  
200 رومبا مخصوص جشن و سرور ، فرح آور ، اغواگرانه ، با حس و حال كوبايي
زامبرا مخصوص جشن و سرور ، فرح آور
190  
180 گواخيراس گستاخانه ، اغواگرانه ، با حس و حال كوبايي
 آلگرياس شادمانه ، نشاط آور ، مخصوص مجالس و ميهمانيها
170  
 كلمبياناس مخصوص مجالس و ميهماني ها ، لذت بخش
160 سِويانا مخصوص جشن و سرور ، رقص سنتي محلي
 فاندانگوس دِ اوئِلوا مخصوص جشن و سرور ، رقص سنتي محلي
150 تارانتوس تيره و جانگداز ، مصيبت بار ، سوگوارانه ، اندوه آور ، هجر آميز
 زاپاتِئادو خود نمايانه ، پر زرق و برق ، به چابكي
140 ورديالس مخصوص جشن و سرور ، رقص سنتي محلي
 مالاگِنيا مخصوص جشن و سرور ، سرخوشانه
130 تانگوس مخصوص جشن و سرور ، شورانگيز ، شادي آور ، سرزنده
 گاروتين پر احساس ، لذت بخش ، گستاخانه ، شاد و سرخوش
120 سگرياس سوگوارانه ، اندوه آور و غم بار ، حسي از مرگ و فقدان
 سولِئارِس درون گرايانه ، تنهايي ، بيان آرزو ها
110 فاروكا مردانه و خشن ، دراماتيك(نمايشي) ، خرامانه ، منضبط
100  
 پِتِنِراس حزين ، اندوه آور ، سوگوارانه ، ياد آور مراسم تدفين
90  
80 تي يِنتوس جدي ، باوقار ، شكوهمند ، نفساني



منبع : هنر و موسيقي